Tijdelijke creatieve werkruimte in samenwerking met Universiteit Utrecht

“Dit 110 jaar oude pand ademt geschiedenis uit al zijn poriën”, vertelt fotograaf Rob Hornstra, terwijl hij ons binnenlaat in zijn studio. "Als huurders voelen we de verantwoordelijkheid om zorgvuldig met deze geschiedenis om te gaan." Samen met negen andere creatieven huurt hij sinds september een werkruimte op de prachtige locatie Achter de Dom. Midden in het centrum en met uitzicht op de Domkerk is het een unieke plek in Utrecht.

 

Sinds september 2022 heeft DePlaatsmaker de locatie 'Achter de Dom 22-24' tijdelijk in beheer genomen van Universiteit Utrecht. Het monumentale gebouw wordt op termijn grondig gerenoveerd. Tot die tijd mag DePlaatsmaker hier ruimte bieden aan diverse kunstenaars en creatieven. Inmiddels zijn er negen werkruimtes in gebruik genomen, waaronder een grote oude collegezaal. Nu deze nieuwe gebruikers een aantal maanden aan de slag zijn, brachten we een bezoek met de betrokken teams van Universiteit Utrecht en DePlaatsmaker.

 

Bij binnenkomst door de grote houten deur is goed te zien dat er al een flinke slag geslagen is richting de renovatie van het monumentale pand. “Ter voorbereiding is het gebouw van binnen zo veel mogelijk gestript. De bouwkundige start van het grote renovatiewerk laat nog even op zich wachten. Tot die tijd is het beter als het gebouw gebruikt blijft worden, in plaats van het leeg te laten staan”, vertelt Jarno Dekker, assetmanager vastgoed & campus bij Universiteit Utrecht. 

 

Door het pand ter beschikking te stellen aan DePlaatsmaker krijgt het een mooie en creatieve invulling die maatschappelijke meerwaarde meeneemt.

 

Samen met het beheerteam van DePlaatsmaker is gezorgd voor de basisbenodigdheden, zodat kunstenaars en creatieven er de komende periode goed gebruik van kunnen maken. Vanwege de monumentale status en omdat het pand gestript is, zijn er ook een aantal beperkingen. Niet élk type kunstpraktijk of creatieve onderneming zou hier goed uit de verf komen. “Ons verhuurteam heeft uit de aanmeldingen een groep huurders en disciplines geselecteerd waarin we veel vertrouwen hebben dat zij hier goed passen. Met de universiteit hebben we gebruiksregels opgesteld die samen met goed beheer en toezicht op brandveiligheid ervoor zorgen dat er op een professionele manier van het pand gebruik gemaakt wordt.” legt Arna Notten, Directeur van DePlaatsmaker, uit.

 

        

 

Jarno en Arna waren al langer in contact om de mogelijkheden van een samenwerking te verkennen. “Ik kende DePlaatsmaker al enige tijd via gemeente Utrecht en wist hoe zij invulling aan gebouwen geven.” vertelt Jarno. “In afwachting van de herontwikkeling van deze locatie tot onderwijscluster waren wij op zoek naar een leegstandsbeheerder. Door het pand ter beschikking te stellen aan DePlaatsmaker krijgt het een mooie en creatieve invulling die maatschappelijke meerwaarde meeneemt.”

De grote vraag naar creatieve werkruimte in de binnenstad was de drijfveer voor Arna in deze samenwerking, vertelt ze: “Tijdens ons klanttevredenheidsonderzoek van dit jaar, werd een duidelijke behoefte uitgesproken voor ruimte in de binnenstad. Maar door de hoge huurprijzen worden locaties in de binnenstad steeds schaarser. Ik ben dus heel blij dat we met deze samenwerking tijdelijk ruimte midden in de stad kunnen faciliteren. En voor sommige huurders kan tijdelijke ruimte een fijne overbrugging zijn of juist ruimte geven aan experiment.”

 

   

 

Als we de trap naar de eerste verdieping opgaan, komen we bij de studio van Rob Hornstra. Hij is fotograaf en werkt aan verhalende visuele projecten, waar hij soms jaren mee bezig is. Zijn foto’s maakt hij altijd op locatie, door heel Europa en daarbuiten. Zijn werkruimte gebruikt hij als kantoor, digitaal fotolaboratorium en distributiecentrum voor zijn boeken en tentoonstellingen. Met een losstaande wand heeft hij de ruimte slim in twee delen opgedeeld; aan de ene zijde plek voor computerwerkzaamheden, aan de andere een zithoek met mooi uitzicht op straat, zijn eigen foto’s aan de wand en een grote collectie boeken waaronder zijn eigen publicaties.

Rob vertelt enthousiast over zijn nieuwe werkplek: “In principe zou ik overal kunnen werken, maar zo'n unieke locatie in de binnenstad geeft meer dynamiek. Want op een centraal gelegen plek is het makkelijker om mensen uit je netwerk te ontvangen. Daarnaast is het ook heel prettig dat je niet een half uur kwijt bent als het A4-papier in je printer plotseling op blijkt te zijn, maar dat de winkels om de hoek zijn.”

 

Dankzij deze samenwerking kan ik nu een tijd mijn werkzaamheden uitoefenen op een geweldige, centrale locatie. Ik hoop dat dit het startschot vormt voor meer van dit soort samenwerkingen.

 

Wanneer we doorlopen, komen we langs diverse werkruimtes waar hard gewerkt door illustratoren en vormgevers. Aan het eind van de gang bevindt zich het atelier van Mitchel Breed. Hij maakt schilderijen en tekeningen, en organiseert kunstprojecten en peer support bijeenkomsten. Toen hij foto’s van de locatie langs zag komen via DePlaatsmaker, was hij gelijk verliefd op de rauwe sfeer en het historische karakter van het gebouw. Na een lange tijd thuiswerken zonder atelier, was daar het moment om weer aan de slag te gaan in een werkruimte buiten de deur. “Hier kan ik me als kunstenaar volledig richten op de ontwikkeling van nieuwe projecten en heb ik de mogelijkheid om samenwerkingspartners uit te nodigen. Momenteel gebruik ik de ruimte vooral om na te denken en te schrijven. En ik merk dat het historische karakter van het gebouw mij erg inspireert in relatie tot de 15e -eeuwse beeldmotieven waar ik in mijn kunst mee werk.”

 

   

 

Maar hoe is het eigenlijk voor deze nieuwe huurders, dat de locatie tijdelijk in beheer is bij DePlaatsmaker? "Door de tijdelijkheid voelt het voor mij haast als een ‘artist-in-residence’ aan.” vertelt Mitchel. “Daarnaast brengt de tijdelijke constructie een lage huurprijs met zich mee, waarzonder ik het me niet zou kunnen veroorloven. Natuurlijk zou ik wel permanent op een dergelijke plek willen blijven, maar ik ben erg dankbaar dat ik hier de komende periode kan huren. Ik hoop dat deze samenwerking tussen DePlaatsmaker en Universiteit Utrecht in de toekomst meer tijdelijke werkplekken oplevert.”

Rob vertelt dat hij voorlopig liever niet denkt aan een mogelijk vertrek, maar dat hij zich er wel bewust van is: “Door de lagere huurprijs, reserveer ik iedere maand een bedrag voor een toekomstige verhuizing. En dankzij deze samenwerking kan ik nu een tijd mijn werkzaamheden uitoefenen op een geweldige, centrale locatie. Ik hoop ook dat dit het startschot vormt voor meer van dit soort samenwerkingen.”

Foto's door: Neeltje Kleijn.