Nomadisch festival met Berlijnplein als thuisbasis

Festivalorganisator Grasnapolsky is al ruim tien jaar bezig om mensen kennis te laten maken met onbekende maar tegelijkertijd interessante plekken. De organisatie heeft dit dan ook al op meerdere plekken in Nederland gedaan. Sinds kort vindt de festivalorganisatie haar thuisbasis op Berlijnplein in Utrecht, de stad waar het festival ook haar oorsprong vond. Vanuit de onlangs opgeleverde Werfkelderstudio’s wil festivaldirecteur Mariska Berrevoets deze nieuwe culturele hotspot van de stad nog meer in de schijnwerpers zetten. Een plan dat in de smaak viel bij DePlaatsmaker.

 

Berlijnplein in Utrecht is volop in ontwikkeling. In samenwerking met gemeente Utrecht bouwt DePlaatsmaker hier mee aan een uniek gebied met ruimte voor kunst, cultuur, onderwijs, technologie en sociaal-maatschappelijke organisaties. Nu al vind je er stadslab RAUM, Nieuw Utrechts Toneel, Goede Vrijdag, De Buurtwerkkamer, Venster en Jonge Honden.    In opmaat naar de permanente bebouwing op het plein, ontwikkelt en beheert DePlaatsmaker meerdere tijdelijke gebouwen in het gebied. Zo vindt een groeiend aantal makers, denkers en doeners alvast hun thuishaven op Berlijnplein en krijgt deze plek steeds meer kleur en vorm. In het najaar van 2021 zijn daar de werfkelders onder het Plantsoen van Boedapest bijgekomen. In deze verhalenreeks stellen we je de nieuwe huurders van deze werfkelderstudio’s de komende tijd aan je voor.

 

Hun werkruimte is al bijna volledig ingericht. Grasnapolsky was de eerste organisatie die eind 2021 hun intrek nam in een van de werfkelderstudio’s bij Berlijnplein. In het voorste deel van de ruimte staan lange tafels waar meerdere mensen aan kunnen werken. Halverwege is een hoek ingericht als woonkamer, met twee banken, een stoel, een vloerkleed en een koffietafel. Helemaal achterin is de keuken. “Het enige dat nu nog ontbreekt is een vaatwasser”, zegt Mariska.
 
Festival Grasnapolsky startte in 2010 in de Stay Okay bij Amelisweerd. In Landhuis Oud Amelisweerd (bekend van het unieke Chinese behang), het koetshuis en de hostelkamers vond de allereerste editie van Grasnapolsky plaats. Daarna verhuisde de festivalorganisator naar een oud schoolgebouw aan de Frederik van Eedenstraat bij het Majellapark. “We konden die plek tijdelijk huren via DePlaatsmaker. Toen vorig jaar de einddatum in zicht kwam, heb ik de website van DePlaatsmaker bekeken en zag ik de open call voor de werfkelderstudio’s bij Berlijnplein”, zegt Mariska.
 

“We betrekken buurtbewoners en willen het publiek in aanraking brengen met de unieke omgeving.”

 

Deze open call was specifiek bedoeld voor creatieven, kunstenaars en culturele organisaties die zich duurzaam willen verbinden aan Berlijnplein, in opmaat naar permanente huisvesting op het plein en die met hun eigen activiteiten een bijdrage willen leveren aan het publieksprogramma. “Ik heb een brief geschreven waarin ik heb verteld wat Grasnapolsky voor de omgeving zou kunnen betekenen. Daar werd vanuit DePlaatsmaker heel positief op gereageerd en zo zijn wij uiteindelijk in deze werfkelderstudio terechtgekomen”, aldus Mariska.

 

   

 

Grasnapolsky organiseert ieder jaar in de winter een festival dat een weekend duurt. Het vindt altijd plaats op een bijzondere locatie en muziek, kunst en expedities in de omgeving voeren de boventoon. “We doen dus meer dan alleen een podium neerzetten en zorgen dat er muziek is”, zegt Mariska. “We betrekken de buurtbewoners erbij en willen het publiek in aanraking laten komen met de unieke omgeving.” In al die jaren is de werkwijze van Grasnapolsky nagenoeg hetzelfde gebleven. 
 
Van 2014 tot en met 2018 werd het festival georganiseerd bij het monumentale zendstation Radio Kootwijk in het hart van de Veluwe. “Dit gebied, dat niet alleen bestaat uit het karakteristieke gebouw, maar ook uit de heidevlakte eromheen, is eigendom van Staatsbosbeheer”, zegt Mariska. “Wij wilden het publiek dat naar de festivals kwam kennis laten maken met deze unieke plek. Zo konden de bezoekers bijvoorbeeld meegaan op expeditie met de boswachter en op die manier leren over de flora en fauna van het gebied, en het belang ervan. Mensen konden er ook goed naar de sterren kijken, omdat het de donkerste plek van Nederland is. Daarnaast waren er tal van andere activiteiten die ieder jaar waren gekoppeld aan een thema.”

 

   

 

In 2019 begon Grasnapolsky aan nieuw hoofdstuk: het festival verhuisde van de Veluwe naar Fabriek De Toekomst in Noordoost-Groningen. “Tijdens de opening van de eerste editie speelden De Likt en Lucky Fonz III het lied Oost-Groningen van Drs. P. Dit nummer is bekend in de regio en het was dan ook mooi om te zien hoe alle buurtbewoners, die wij hadden betrokken bij het festival, heel hard stonden mee te zingen”, vertelt Mariska trots. Deze editie van Grasnapolsky vond midden in de Graanrepubliek plaats. De bezoekers ontdekten onder meer de strokartonfabriek, waar de rondleidingen werden gegeven door de mannen die er vroeger werkten, en een jeneverstokerij. Naast mensen op een laagdrempelige manier in aanraking laten komen met de geschiedenis was er ook weer veel ruimte voor kunst en muziek.

 

“Het is Grasnapolsky in het verleden ook gelukt om bezoekers naar minder bekende maar interessante plekken te krijgen en dat gaat ons hier, samen met de andere creatieve ondernemers van Berlijnplein, ook zeker lukken.”

 

De laatste editie van Grasnapolsky werd maart 2020 georganiseerd in de Graanrepubliek. Daarna raakte Nederland in de ban van het coronavirus en alle beperkende maatregelen. “We hebben eigenlijk veel geluk gehad dat die editie nog kon plaatsvinden”, zegt Mariska. “Het organiseren duurt maanden en vraagt veel energie van iedereen die eraan meewerkt. Het festival zelf is dan echt een hoogtepunt, waar iedereen lange tijd naartoe heeft gewerkt.” Ook nu gelden er nog enkele beperkingen vanwege corona. Desalniettemin is Mariska helemaal klaar voor de toekomst en staat er in maart 2022 gewoon weer een nieuwe editie van Grasnapolsky op de agenda.

Naast het organiseren van dat festival, maakt Grasnapolsky ook plannen om Berlijnplein nog meer op de kaart te zetten. “Het is zo’n toffe plek en het heeft zoveel te bieden. Neem bijvoorbeeld wijkrestaurant Venster. Het heeft een leuke eigenaar, lekkere drankjes en daarnaast is er zoveel meer te doen. Het is goed als meer Utrechters en mensen van buiten de stad, deze plek ontdekken. Dat is soms lastig omdat veel inwoners letterlijk een brug over moeten, maar het is Grasnapolsky in het verleden ook gelukt om bezoekers naar minder bekende maar interessante plekken te krijgen en dat gaat ons hier, samen met de andere creatieve ondernemers van Berlijnplein, ook zeker lukken.”