OP& is er voor talenten die nu nog in de schaduw staan
Utrecht heeft veel te bieden op het gebied van kunst en cultuur, maar waar het volgens Dina Ziad en Wisse Ankersmit van OP& nog aan ontbreekt, is een laagdrempelige presentatieruimte voor ondergerepresenteerde makers. Toen Dina in 2017 aanhaakte bij een denktank van gemeente Utrecht, waarin werd nagedacht over de invulling van het toen nog kale Berlijnplein, opperde zij in ieder geval het idee voor een ruimte waar nog relatief onbekende kunstenaars hun werk tentoon kunnen stellen. Daar werd enthousiast op gereageerd. OP& leidt nu nog een nomadisch bestaan, maar vanaf 2025 huren zij via DePlaatsmaker een permanente plek op Berlijnplein met daarbij een expositieruimte voor al die creatieve talenten die nu nog in de schaduw staan.
|
Berlijnplein in Leidsche Rijn Centrum is volop in ontwikkeling. In samenwerking met gemeente Utrecht bouwt DePlaatsmaker hier mee aan een uniek gebied met ruimte voor kunst, cultuur, onderwijs, technologie en sociaal-maatschappelijke organisaties. Nu al vind je er stadslab RAUM, Nieuw Utrechts Toneel, Goede Vrijdag, De Buurtwerkkamer, wijkrestaurant Venster, Jonge Honden, dansgezelschappen IRC en Eenvijfvijf, festivalorganisatie Grasnapolsky en vele anderen. |
Voordat Dina bij de denktank betrokken was, deed ze ervaring op met eigen projecten zoals Culture Cube en huurde zij met haar initiatief Atelier014 twee voormalige peeskamers aan de Hardebollenstraat in Utrecht. “Binnen de kortste keren stond ik in contact met 45 beginnende kunstenaars die uiteenlopende werken maakten. Ik merkte toen al dat er veel vraag was naar expositieruimte voor deze doelgroep. Dit voorbeeld heb ik dan ook voorgelegd aan de gemeente toen ik werd gevraagd mee te denken over de invulling van Berlijnplein.”
“Wij willen met OP& een springplank bieden aan kunstenaars die vooralsnog onvoldoende worden bediend in de stad.”
Ook Wisse, die eerder betrokken was bij het platform voor hedendaagse kunst en ontwerp WHATCHAMACALLIT, hoort in zijn omgeving al een aantal jaar hetzelfde geluid. “Ik zie dat creatieve makers met veel goede initiatieven komen, maar tegelijkertijd merk ik dat er voor een bepaalde groep simpelweg geen ruimte is om te exposeren. Er zijn weliswaar veel verschillende musea en galerieën, wat heel toffe plekken zijn waar veel mooie werken te zien zijn, maar ze zijn misschien niet zo laagdrempelig. Je moet je voorstellen dat het voor makers die net afgestuurd zijn en autodidacte makers heel lastig is om bij zulke locaties binnen te komen. Wij willen met OP& een springplank bieden aan deze kunstenaars die vooralsnog onvoldoende worden bediend in de stad.”
OP& is vorig jaar pas officieel met de naam naar buiten getreden en tot nu toe leiden zij een nomadisch bestaan; dat wil zeggen dat er nog geen vaste expositieruimte is. “Maar dat is prima”, zegt Dina. “Dit geeft ons mooi de gelegenheid om een goede aanloop te nemen, alvast reuring te creëren en een netwerk op te bouwen. We hopen dan ook, wanneer we in 2025 intrek nemen in onze vaste ruimte op Berlijnplein, een begrip te zijn en de plek samen met alle makers die we in de tussentijd aan ons weten te binden, te kunnen openen. Inmiddels zijn dat er al meer dan zestig.”
Ondertussen heeft het publiek al een aantal keer kennis kunnen maken met de projecten en aanpak van OP&, bijvoorbeeld tijdens ‘Tutti Frutti’ bij De Nijverheid, ‘Positive Regard’ bij Teatro, ‘Circus Fiasco’ Bij NAR en ‘Lost World’ bij het Refectiehuis en in de openlucht op Berlijnplein zijn kunstwerken tentoongesteld. Wisse vertelt dat makerschap, experiment en educatie de drie speerpunten van OP& zijn. “Deze komen bijvoorbeeld allemaal terug tijdens de ‘OP&-sessies’ die wij organiseren voor onder meer jonge makers en die zijn opgestart door onze oud-stagiair Luka Slijkerman hier op Berlijnplein. Tijdens zo’n sessie kunnen deelnemers werk laten zien dat nog niet af is, dit varieert van een schilderij tot een performance. Het idee is dat de hele groep feedback geeft op het werk en wij hebben daarin slechts een faciliterende rol.”
“Berlijnplein is een gedurfd en spannend project. Met z’n allen gaan we dit relatief nieuwe stadsdeel van Utrecht bezielen en daar zijn kunst en cultuur voor nodig.”
Cobie de Vos die als kwartiermaker vanuit DePlaatsmaker al vroeg bij Berlijnplein betrokken was, heeft volgens Wisse het fundament gelegd voor het ontstaan van OP&. “Zij heeft een groot deel van de mensen verzameld die deel uitmaakten van de denktank van de gemeente Utrecht. Vervolgens heeft ze breder onderzoek gedaan, in de stad en zelfs landelijk, naar wat voor initiatieven er op Berlijnplein moesten komen en daaruit bleek al snel dat er behoefte was aan een ruimte waar minder zichtbare makers uit de beeldende kunst, mode en design kunnen exposeren. Het team van DePlaatsmaker is vervolgens personen gaan benaderen om te kijken wie dat op zou kunnen pakken en wij zijn daar uiteindelijk uit naar voren gekomen. Zij hebben, met andere woorden, de verbinding gelegd met het culturele werkveld en ervoor gezorgd dat de invulling van de presentatieruimte die hier straks wordt geopend, echt van ‘onderop’ vormgegeven wordt.”
En straks is het dan zover; over ongeveer twee jaar heeft Utrecht een presentatieruimte voor alle aankomende talenten. “Het is mooi dat mensen die straks vanuit de stad over de Dafne Schippersbrug het Berlijnplein op fietsen als eerst onze ruimte zien”, zegt Wisse. “Tot een aantal jaar terug was dit een kuil omringd door nieuwbouw”, aldus Dina. “Berlijnplein is een gedurfd en spannend project. Met z’n allen gaan we dit relatief nieuwe stadsdeel van Utrecht bezielen en daar zijn kunst en cultuur voor nodig.”